PERİYODİK KONTROL VE ÖLÇÜMLER
1) İŞ EKİPMANLARI PERİYODİK KONTROLLERİ
Periyodik kontrol ve ölçümler, İş ekipmanlarının, öngörülen aralıklarda ve belirtilen yöntemlere uygun olarak, yetkili kişilerce yapılan muayene, deney ve test faaliyetleridir.
| BASINÇLI KAP VE TESİSAT | KONTROL PERİYODU (Azami Süre) (İlgili standardın ön-gördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile) |
PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ
(İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.)** |
| Buhar kazanları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS 2025 ve TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Kalorifer kazanları | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS EN 12952-6 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Taşınabilir gaz tüpleri (Dikişli, dikişsiz) |
Standartlarda süre belirtilmemişse 3Yıl |
TS EN 1802,TS EN 1803, TS EN 1968, TS EN 13322, TS EN 14876, TS EN ISO 9809 ve TS EN ISO 16148 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Taşınabilir asetilen tüpleri | TS EN 12863 standardında belirtilen sürelerde | TS EN 12863 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Manifoldlu asetilen tüp demetleri | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS EN 12755 ve TS EN 13720 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Manifoldlu tüp demetleri | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS EN 13385 ve TS EN 13769 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yerüstü) (1) | 10 Yıl | TS 55, TS 1445, TS 1446, TS EN 12817 ve TS EN 12819 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Sıvılaştırılmış gaz tankları (LPG, ve benzeri) (yer altı) (1) | 10 Yıl | TS EN12817, TS EN 12819 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Kullanımdaki LPG tüpleri | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS EN 1440:2008+A1:2012, TS EN 14767, TS EN 14795, TS EN 14914 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Basınçlı hava tankları(2), (3) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS 1203 EN 286-1, TS EN 1012-1:2010, TS EN 13445-5 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Kriyojenik tanklar | TS EN:13458 – 3 standardında belirtilen sürelerde. | TS EN 1251-3, TS EN:13458 – 3, TS EN 13530-3 ve TS EN 14197-3, standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Tehlikeli sıvıların(4) bulunduğu tank ve depolar | 10 Yıl(5) | API 620, API 650, API 653, API 2610 standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| (1) LPG tanklarında bulunan emniyet valfleri ise 5 yılda bir kontrol ve teste tabi tutulur. (2)Seyyar veya sabit kompresör hava tankları ile basınçlı hava ihtiva eden her türlü kap ve bunların sabit donanımı. (3) Kademeli sıkıştırma yapankompresörlerin her kademesinde hidrostatik basınç deneyi, basınçlı hava tankları ile bunların sabit donanımlarının, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının 1,5 katı ile yapılır. (4)Tehlikeli sıvılar: aşındırıcı veya sağlığa zararlı sıvılardır. (5) Tahribatsız muayene yöntemleri kullanılır. |
||
| (*) Periyodik kontrol süreleri API 510 standardı esas alınarak belirlenen basınçlı ekipmanlarda; basınçlı ekipmandaki içerik (basınç ve benzeri) kayıpları ile korozyon gibi nedenlerle meydana gelen bozulmalar dikkate alınarak yapılan risk değerlendirmesi ve yönetimi çerçevesinde belirlenen periyodik kontrol süreleri, ekipmanın kalan ömrünün yarısını ve her halükarda beş yılı aşmaması gerekir. (**) Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir. |
||
| KALDIRMA VE İLETME EKİPMANLARI | KONTROL PERİYODU (Azami Süre) (İlgili standardın ön-gördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile) |
PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ
(İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.)** |
| Kaldırma ve/veya iletme araçları (1), (2),(3) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS 10116, TS EN 280 + A2, TS EN 818-6 + A1, TS EN 1495 + A2, TS EN 1709, TS EN 12079-3, TS EN 12927-7, TS EN 13157+A1, TS EN ISO 13534, TS ISO 789-2, TS ISO 3056, TS ISO 4309, TS ISO 7592, TS ISO 9927-1, TS ISO 11662-1, TS ISO 12480-1, TS ISO 12482 – 1, FEM 9.751, FEM 9.752, FEM 9.755 ve FEM 9.756 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Asansör (İnsan ve Yük Taşıyan) (4) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
31/1/2007 tarihli ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Yönetmeliği ile 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği’nde yer alan hususlar saklı kalmak kaydıyla TS EN 81–3, TS EN 13015, TS ISO 9386-1 ve TS ISO 9386-2, standartlarında belirtilen kriterlere göre yapılır. |
| Yürüyen merdiven ve yürüyen bant | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS EN 13015 standardında belirtilen şartlar kapsamında yapılır. |
| İstif Makinesi (forklift, transpalet, lift) | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
TS 10689, TS EN 1757-2, TS ISO 5057, TS 10201 ISO 3184, TS ISO 6055, TS ISO 1074 ve FEM 4.004 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Yapı İskeleleri(5),(6) | Standartlarda süre belirtilmemişse 6 Ay |
TS EN 1495 + A2, TS EN 1808 ve TS EN 12811-3 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak ve EK- II’ nin 4 üncü maddesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak yapılır. |
| (1) Vinçlerin periyodik kontrollerinde yapılacak olan statik deneyde deney yükü, beyan edilen yükün en az 1,25 katı, dinamik deneyde ise en az 1,1 katı olması gerekir. (2) Mobil kaldırma ekipmanlarının dışında kalan kaldırma ekipmanları için kararlılık deneyi ise gerek görüldüğünde ilgili standartlarda belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. (3) Kapasitesinin altında kullanılacak kaldırma araçlarında beyan edilen kaldırılacak azami yük görünecek şekilde işaretlenir. Beyan edilen yükün üstünde bir ağırlığın kaldırılmasının söz konusu olduğu durumlarda kaldırma aracı kaldırılacak yükün miktarı esas alınarak yukarıda belirtilen kriterler çerçevesinde teste tabi tutulmadan kullanılamaz. (Beyan yükü; kaldırma aracında işveren tarafından beyan edilen kaldırılacak maksimum ağırlıktır.) (4) Elektronik kumanda sistemi ile donatılmış kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrolünde makine ve elektrik ile ilgili branşlarda periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler birlikte görev alır. (5) İskelelerin periyodik kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi tarafından yapılır. (6) İskeleler, üzerlerinde taşıyabileceği azami yük görünecek şekilde işaretlenir. |
||
| (**) Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir. | ||
| TESİSATLAR | KONTROL PERİYODU (Azami Süre) (İlgili standardın ön-gördüğü süreler saklı kalmak koşulu ile) |
PERİYODİK KONTROL KRİTERLERİ
(İlgili standartlar aşağıda belirtilmiştir.)** |
| Elektrik Tesisatı, Topraklama Tesisatı, Paratoner | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
21/8/2001 tarihli ve 24500 sayılı Resmî Gazete’de Yayınlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, 30/11/2000 tarihli ve 24246 sayılı Resmî Gazete‘de yayımlanan Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve 4/11/1984 tarihli ve 18565 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ile TS EN 60079 standardında belirtilen hususlara göre yapılır. |
| Akümülatör, Transformatör | 1 Yıl | İmalatçının belirleyeceği şartlar kapsamında yapılır. |
| Yangın Tesisatı ve Hortumlar, Motopomplar, Boru Tesisatı | Standartlarda süre belirtilmemişse 1 Yıl |
Projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadığının belirlenmesine yönelik olarak yapılır. Ayrıca TS 9811, TS EN 671-3, TS EN 12416-1 + A2, TS EN 12416-2 + A1, TS EN 12845 + A2 standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Yangın Söndürme cihazı | TS ISO 11602-2 standardında belirtilen sürelerde | TS ISO 11602-2 standardında belirtilen kriterlere uygun olarak yapılır. |
| Havalandırma ve Klima Tesisatı | 1 Yıl | Projede belirtilen kriterlere uygun olup olmadığının belirlenmesine yönelik olarak yapılır. |
| (**) Periyodik kontrol kriteri için referans olarak tabloda belirtilen standartlar örnek olarak verilmiş olup burada belirtilmeyen ya da Yönetmeliğin yayımı tarihinden sonra yayımlanan konuyla ilgili standartların da dikkate alınması gerekir. | ||
2) İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM TEST VE ANALİZİ
İş hijyeni ölçüm, test ve analizi: Çalışma ortamında bulunan, çalışanların sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek her türlü fiziksel (gürültü, titreşim, aydınlatma, iyonlaştırıcı olmayan radyasyon, vb.), kimyasal (toz, gaz, buhar vb.) ve biyolojik, (virüs, bakteri, mantar, vb.) etkenlerin nicelik ve nitelik tayininin yapılmasıdır.
• FİZİKSEL ETKENLER;
A) GÜRÜLTÜ:
Gürültü; İş yerlerinde çalışanlar üzerinde fizyolojik ve psikolojik etkiler bırakan ve iş verimini olumsuz yönde etkileyen seslerdir.
Ortam gürültü ölçümü dozimetre ile ölçülür ve ölçüm yapılırken 8 saatlik çalışma içerisinde çalışanların maruz kaldıkları gürültü seviyesi ölçülür.
8 saatlik çalışma içinde en düşük maruziyet eylem değeri 80 db
8 saatlik çalışma içinde en yüksek maruziyet eylem değeri 85 db
8 saatlik çalışma içinde en düşük sınır değer 87 db
Ortam gürültü ölçümü sonucunda ortamdaki ses belirtilen limitleri aşıyorsa ortama yönelik (ortam tasarımı, sesi kaynağında izole etme gibi ) kişiye yönelik (çalışanlara gerekli kişisel koruyucu donanım kullandırma, maruziyet süresini kısıtlama gibi) bazı önlemler dizisi alınır.
B) TİTREŞİM:
El-Kol Titreşimi: İnsanda el kol sistemine aktarıldığında çalışanların sağlık ve güvenliği için risk oluşturan ve özellikle de; damar, kemik, eklem, sinir ve kas bozukluklarına yol açan mekanik titreşimdir.
8 saatlik çalışma içindeki maruziyet eylem değeri 2,5m/s²
8 saatlik çalışma içindeki sınır değeri 5m/s²
Titreşim ölçümü sonucunda ortamdaki titreşim belirtilen limitleri aşıyorsa ortama yönelik (ortam tasarımı, en düşük titreşim oluşturan iş ekipmanı seçme etme gibi ) kişiye yönelik (eğitim, çalışanlara gerekli kişisel koruyucu donanım kullandırma, yeterli dinlenme araları ile çalışma sürelerini düzenleme gibi) bazı önlemler dizisi alınır.
Tüm Vücut Titreşimi: Vücudun tümüne aktarıldığında, çalışanların sağlık ve güvenliği için risk oluşturan özellikle de bel bölgesinde rahatsızlık ve omurgada travmaya yol açan mekanik titreşimdir.
8 saatlik çalışma içindeki maruziyet eylem değeri 0,5m/s²
8 saatlik çalışma içindeki sınır değeri 1,15m/s²
Titreşim ölçümü sonucunda ortamdaki titreşim belirtilen limitleri aşıyorsa ortama yönelik (ortam tasarımı, en düşük titreşim oluşturan iş ekipmanı seçme gibi ) kişiye yönelik (eğitim, çalışanlara gerekli kişisel koruyucu donanım kullandırma, yeterli dinlenme araları ile çalışma sürelerini düzenleme gibi) bazı önlemler dizisi alınır.
C) AYDINLATMA:
* Bir iş yerinde;
* Işık şiddeti
* Işığın rengi ve renksel yansıması
* Işığın yayılması ve dağılımı
* Işığın yönü ve gölge etkisi
* Göz kamaştırmasının önlenmesi,
* Aydınlatılmak istenilen yüzey
* Aydınlatılmak istenilen araç ve gereçler
* Aydınlatılan yüzeyin yapısı önemlidir.
* İyi bir aydınlatma için bu şartların sağlanmasına gerekli ölçümler neticesinde dikkat edilmelidir.
D) İŞ YERİNDE TERMAL KONFOR ŞARTLARI
Termal konfor iş yerine ait akla hava sıcaklığı, nem yoğunluğu, hava akım hızı ve radyant ısısıdır. Tüm bu bileşenlerin ayrı ayrı çalışanın sağlık ve güvenliğini tehlikeye atmayacak nitelikte olması gerekmektedir.
• KİMYASAL ETKENLER;
TOZLA MÜCADELE:
Toz; İş yeri ortam havasına yayılan veya yayılma potansiyeli olan parçacıklardır. İşveren çalışanların sağlık ve güvenliğini tehlikeye atacak iş yerinde bulunan tozlardan kaynaklanan olumsuz etkileri belirlemek üzere
risk değerlendirmesi yapmakla yükümlüdür.
Tozlu işlerde yapılacak risk değerlendirmesinde aşağıda belirtilen hususlar özellikle dikkate alınır.
a) Ortamda bulunan tozun çeşidi,
b) Ortamda bulunan tozun sağlık ve güvenlik yönünden tehlike ve zararları,
c) Maruziyetin düzeyi, süresi ve sıklığı,
ç) Mesleki maruziyet sınır değerleri,
d) Toz ölçüm sonuçları,
e) Alınması gereken önleyici tedbirleri,
f) Varsa daha önce yapılmış olan sağlık gözetimlerinin sonuçları.
• BİYOLOJİK ETKENLER:
Biyolojik etkenler: Herhangi bir enfeksiyona, alerjiye veya zehirlenmeye neden olabilen, genetik olarak değiştirilmiş olanlar da dahil mikroorganizmalar, hücre kültürleri ve insan endoparazitleridir.
Aşağıdaki bilgiler ışığında risk değerlendirmesi yapılır
a) İnsan sağlığına zararlı olan veya olabilecek biyolojik etkenlerin sınıflandırılması.
b) Yetkili makamların, çalışanların sağlığını korumak için biyolojik etkenlerin denetim altına alınması hakkındaki önerileri.
c) Çalışanların yaptıkları işler sonucunda ortaya çıkabilecek hastalıklarla ilgili bilgiler.
ç) Çalışanların yaptıkları işler sonucunda ortaya çıkabilecek alerjik veya toksik etkiler.
d) Yaptıkları işle doğrudan bağlantılı olarak çalışanların yakalandığı hastalıklar ile ilgili bilgiler.
Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan herhangi bir çalışmada, çalışanın sağlık ve güvenliğine yönelik risk değerlendirmesi sonuçlarına göre ve çalışanın maruziyetinin türü, düzeyi, süresi belirlenerek alınması gereken önlemler belirlenir.